Het begrip “economische activiteit” is niet noodzakelijkerwijs hetzelfde als het begrip “beroepsactiviteit” in de zin van het Wetboek van de inkomstenbelastingen.
Dit gebrek aan gelijkwaardigheid van betekenis tussen deze twee begrippen kan ook leiden tot een verschil in behandeling van dezelfde feitelijke situatie tussen de BTW en de directe belastingen.
Het begrip economische activiteit wordt namelijk zeer ruim uitgelegd (het Hof van Justitie van de Europese Gemeenschappen heeft verklaard dat het begrip economische activiteit zo ruim mogelijk moet worden uitgelegd (HvJEG, 26 maart 1987 (Commissie tegen Nederland), C-235/85, Jurispr. 1987, blz. 1471 en concl. C.0. LENZ, blz. 1480, nr. 21), zodat vele particulieren zouden kunnen worden geacht een economische activiteit uit te oefenen zonder daadwerkelijk een beroepsactiviteit in de zin van het Wetboek van de inkomstenbelastingen uit te oefenen.
1. Een “belastingplichtige” is eenieder die zelfstandig een economische activiteit verricht, ongeacht de plaats waar deze activiteit wordt verricht en ongeacht het oogmerk of het resultaat van die activiteit.
Elke activiteit van een producent, handelaar of dienstverlener, met inbegrip van mijnbouw, landbouw en vrije beroepen of soortgelijke activiteiten, wordt beschouwd als een “economische activiteit”. In het bijzonder wordt de exploitatie van lichamelijke of onlichamelijke goederen met het oog op het verwerven van duurzame inkomsten als een economische activiteit beschouwd..”
Om onder het toepassingsgebied van de BTW te vallen, behoeven de door een persoon verrichte handelingen niet hoofdzakelijk of uitsluitend op de werking van de markt of op het economische leven gericht te zijn. Het is voldoende dat zij op een of andere manier concreet verband houden met het economische leven.
Zie: V. Sepulchre, “Analyse van de jurisprudentie”, RDG, nr. 04/06-05).
Door als kunstenaar tegen vergoeding en op regelmatige basis tussen te komen in het economische verkeer, is de kunstenaar dus in beginsel btw-plichtig.
De gewoonte
Het BTW-handboek geeft informatie over wat de administratie verstaat onder “op de gebruikelijke wijze”.
Er zij ook op gewezen dat de activiteit niet noodzakelijk een beroepsactiviteit hoeft te zijn, d.w.z. dat niet vereist is dat de persoon of de groep die de activiteit op regelmatige basis uitvoert, ernaar streeft in zijn levensonderhoud te voorzien.
Gewoonte-activiteit impliceert een herhaling van handelingen, ook al kunnen deze met meer of minder grote tussenpozen worden verricht, zolang zij maar een zekere regelmaat vertonen. Zo oefent een persoon die elk jaar op hetzelfde tijdstip een evenement organiseert en handelingen verricht die onder het wetboek vallen, een regelmatige activiteit uit in de zin van artikel 4 (BTW-plichtigheid).
In dezelfde geest werd besloten :
- dat een huurovereenkomst voor roerende goederen, die een voortdurende verrichting is die leidt tot de periodieke ontvangst van huurpenningen, de aansprakelijkheid van de verhuurder meebrengt, zelfs indien deze het gebruik van het goed slechts aan één huurder verleent;
- dat een vennootschap die is opgericht voor de uitvoering van één enkel contract, waarbij herhaalde werkzaamheden in de tijd worden gespreid (bijvoorbeeld de aanleg van een weg), belastingplichtig is, ook al sluit zij slechts één contract;
- dat een activiteit die gedurende een betrekkelijk lange periode wordt verricht en aanleiding geeft tot de afgifte van afrekeningen van honoraria, de hoedanigheid van belastingplichtige verleent aan degene die deze activiteit verricht, zelfs indien deze activiteit wordt verricht in het kader van één enkele opdracht;
- dat natuurlijke personen die huisdieren (honden, katten, enz.) houden die zich voortplanten, niet belastingplichtig zijn indien zij slechts een beperkt aantal fokdieren houden die overeenkomen met een normaal privégebruik, indien zij deze dieren niet systematisch blijven voortplanten en indien zij slechts toevallig hun toevlucht nemen tot de verkoop ervan om een tijdelijk overschot te vermijden. Anderzijds moeten personen die over een aantal fokdieren beschikken dat de vereisten voor een normaal particulier gebruik te boven gaat, en die systematisch dieren fokken en vermeerderen met het oog op de regelmatige verkoop ervan, als BTW-plichtigen worden aangemerkt;
- dat een imker die zijn productie op regelmatige basis geheel of gedeeltelijk verkoopt, belastingplichtig is (besluit E.T. 88.513 van 13.05.1997 – Revue de la TVA n° 129, p. 635, n° 1033).
Een persoon die incidenteel boekhoudkundige werkzaamheden verricht voor een ondernemer, wordt door deze handeling niet belastingplichtig, maar een persoon die deze werkzaamheden verricht voor verschillende ondernemers of die deze werkzaamheden gewoonlijk verricht voor één ondernemer, is wel belastingplichtig.
Ten slotte zij opgemerkt dat een belastingplichtige zijn status niet verliest voor een occasionele handeling die hij verricht, wanneer deze deel uitmaakt van zijn gebruikelijke activiteit. Deze transactie is belastbaar voor de BTW.
Uitvoeringen
1° Incidentele verlening van een octrooi door een modellenbureau dat eigenaar is van een uitvinding die het resultaat is van zijn onderzoek.
2° Occasionele verkoop door een belastingplichtige van investeringsgoederen die hij in het kader van zijn onderneming heeft gebruikt.
Uit het BTW-handboek en dus ook uit het commentaar op het BTW-Wetboek lijkt ons dat de levering van een NFT via een platform EN/OF de overdracht of toekenning van het daaraan verbonden auteursrecht dus in principe aan de BTW is onderworpen, aangezien de maker/(door)verkoper belastingplichtige is zodra de handeling een gewoonte is.
Winstgevende of niet-winstgevende activiteit.
Om als belastingplichtige te worden aangemerkt, hoeft een persoon of groep niet noodzakelijkerwijs zijn activiteiten uit te oefenen met winstoogmerk, d.w.z. met het oogmerk winst te maken. Zij behoeven hun activiteit zelfs niet uit te oefenen met het doel in hun levensonderhoud te voorzien. In dit opzicht is het begrip “handelaar” niet van toepassing.
De gevolgen van deze situatie zijn aanzienlijk. Talrijke groepen en personen die geen winstoogmerk hebben en derhalve geen handelaar zijn, kunnen belastingplichtig zijn. Dit is bijvoorbeeld het geval met publiekrechtelijke lichamen, overheidsinstellingen, verenigingen zonder winstoogmerk, instellingen van openbaar nut, enz.
De vrije beroepen, die traditioneel niet als ondernemers worden beschouwd, zijn belastingplichtigen, maar zonder recht op aftrek indien zij diensten verlenen die zijn vrijgesteld bij artikel 44 van het Wetboek (zie hoofdstuk X).
Amateurkunstenaars die hun activiteit slechts uitoefenen om hun vrije tijd te besteden, zonder winst na te streven, zijn eveneens, op dezelfde wijze als beroepskunstenaars, belastingplichtigen wanneer zij hun werken gewoonlijk verkopen (Circulaire nr. 7 van 12.06.1974 – Revue de la TVA nr. 17, blz. 311).
Activiteit die als hoofd- of bijberoep wordt uitgeoefend.
De economische activiteit die een persoon als nevenactiviteit uitoefent, kan hem de hoedanigheid van belastingplichtige verlenen indien hij de gewoonte en de zelfstandigheid heeft.
Een nevenactiviteit is een activiteit die naast een andere, de hoofdactiviteit, wordt uitgeoefend.
De nevenactiviteit kan al dan niet verband houden met de hoofdactiviteit.
De bepalingen van artikel 56bis van het wetboek voorzien echter in een vrijstellingsregeling ten gunste van kleine ondernemingen, waarvan de voorwaarden zijn vastgesteld bij koninklijk besluit nr. 19 van 29.06.2014.