Een vereniging zonder winstoogmerk is een groepering van natuurlijke of rechtspersonen die een belangeloos doel nastreven.
Als u besluit een non-profitorganisatie op te richten, mag u daar geen materieel voordeel uit halen. Dit verbod houdt in dat u als lid van een vereniging zonder winstoogmerk geen winst uit de activiteiten van de vereniging mag ontvangen. Dit is een belangrijk verschil met commerciële bedrijven die tot doel hebben hun leden te verrijken.
Dit sluit echter niet uit dat u een indirect erfgoedvoordeel kunt halen uit de activiteiten van de vereniging, zoals een spaartegoed, de uitlening van kunstwerken of vrije toegang tot georganiseerde tentoonstellingen.
Een vereniging zonder winstoogmerk is te onderscheiden van een vereniging de facto. Dit laatste is een vereniging die tot stand komt door een overeenkomst tussen particulieren. Het heeft geen rechtspersoonlijkheid en geen specifieke wettelijke voorschriften. De leden kunnen persoonlijk aansprakelijk worden gesteld en hun eigen vermogen beleggen. Met andere woorden, een feitelijke vereniging is slechts de overeenkomst tussen natuurlijke personen om een vereniging met een gemeenschappelijk maatschappelijk doel op te richten.
De NPI heeft een eigen rechtspersoonlijkheid, onafhankelijk van die van haar leden. Rechtspersoonlijkheid betekent dat de vereniging rechten en verplichtingen heeft. Als lid bent u beperkt aansprakelijk en verbindt u in principe uw eigen vermogen niet aan de verbintenissen van de vereniging.
De aisbl verschilt ook van de asbl. NPI’s hebben een internationale doelstelling en zijn daarom onderworpen aan andere regelgeving.
In tegenstelling tot andere rechtsvormen (sa, sprl…) is voor de oprichting van een vzw geen inbreng van een startkapitaal vereist.
Voorbeeld: Magritte Stichting (“Dit is geen stichting” maar een organisatie zonder winstoogmerk)